Opiekę nad dziećmi mogą sprawować rodziny zastępcze. Rodzina zastępcza może, ale nie musi, być spokrewniona z dzieckiem, któremu zdecyduje się zapewnić opiekę. Rodzicami zastępczymi mogą zostać zarówno osoby, które nie posiadają własnych dzieci, ale również rodziny z dziećmi.

Decyzja o ustanowieniu rodziny zastępczej jest podejmowana przez sąd rodzinny. Osoby, które zamierzają zostać rodzicami zastępczymi, a nie są spokrewnione z dziećmi, muszą przejść specjalne szkolenie, na którym uzyskają niezbędne kwalifikacje uprawniające je do zostania rodziną zastępczą. Rodzina zastępcza, w odróżnieniu od adopcji, nie powoduje powstania więzi rodzinno-prawnych pomiędzy dzieckiem a rodzicami zastępczymi. W praktyce oznacza to, że zarówno dzieci, jak i rodzice są dla siebie obcymi osobami.

Dziecko przyjęte do rodziny zastępczej nie otrzyma więc nazwiska rodziców zastępczych, dziecko z rodziny zastępczej nie ma wobec rodziców zastępczych obowiązku alimentacyjnego. Taki sam obowiązek nie dotyczy rodziców zastępczych wobec dziecka.